ปัญหาสุขภาพความอ้วน วัยรุ่น

ปัญหาสุขภาพวัยรุ่น ตอน โรคอ้วน ,การกินผิดปกติ anorexia และ บูลีเมีย

ปัญหาสุขภาพวัยรุ่นที่เราจะมาพูดถึงวันนี้ เริ่มกันเลยที่ปัญหาที่พบบ่อย คือปัญหาเกี่ยวกับอัตลักษณ์หรือลักษณะร่างกายของตนเอง วัยรุ่น มีความเป็นตัวของตัวเอง และมักจะตามเพื่อนๆ มีความรู้สึกต้องการเป็นส่วนหนึ่งของเพื่อน การมีเรื่องอ้วน ทำให้วัยรุ่นวิตกกังวลมาก และก่อให้เกิดปัญหาตามมาสองอย่างได้คือ การกินผิดปกติชนิด อโนเร็กเซีย anorexia nervosa และ บูลีเมีย bulemia

โรคอ้วน (Obesity)
ความหมาย : ภาวะที่ร่างกายได้รับพลังงานจากอาหารมากกว่าพลังงานที่ร่างกายใช้ไป ทำให้เหลือพลังงานที่สะสมไว้ในร่างกายในรูปไขมันมากขึ้นแล้วทำให้น้ำหนักร่างกายเพิ่มมากขึ้นในที่สุด
ดัชนีมวลกาย (BMI หรือ body mass index) = น้ำหนัก (กิโลกรัม) /ส่วนสูง เป็นเมตร ยกกำลังสอง
การแปลผล ดัชนีมวลกาย <>
สาเหตุ : พฤติกรรมการบริโภคไม่เหมาะสม ค่านิยมในกลุ่มวัยรุ่น ขาดการออกกำลังกาย กรรมพันธุ์
การดูแลและวิธีแก้ไข : รับประทานอาหารให้ครบ 5 หมู่ : ข้าวเป็นอาหารหลักสลับกับอาหารประเภทแป้ง ดื่มนม 2-3 แก้ว/วัน ดื่มน้ำ 8-10 แก้ว/วัน หลีกเลี่ยงอาหารรสหวานจัดหรือเค็มจัด ของทอด บะหมี่กึ่งสำเร็จรูป น้ำอัดลม รับประทานอาหารสะอาด ปราศจากการปนเปื้อน งดหรือลดเครื่องดื่มที่มีแอลกอฮอล์ กาแฟหรือเครื่องดื่มที่มีคาเฟอีน ออกกำลังกายสม่ำเสมอ

Anorexia Nervosa
ความหมาย : เป็นภาวะที่บุคคลปฏิเสธที่จะรับประทานอาหารเพื่อคงน้ำหนักไว้ในระดับปกติ โดยมีทัศนคติที่ผิดต่อรูปร่างและน้ำหนักตัวผิดปกติ สาเหตุ : พันธุกรรม ปัจจัยเกี่ยวกับตัววัยรุ่น : มักเป็นวัยรุ่นที่เป็น “เด็กดี” “เด็กตัวอย่าง” ของครอบครัว มีบุคลิกภาพที่สมบูรณ์แบบ (perfectionist) ย้ำคิดย้ำทำ ขาดทักษะในการใช้ชีวิตในสังคม,มีความเป็นตัวของตัวเอง มีปัญหาความขัดแย้งในจิตใจเรื่องความเป็นตัวของตัวเอง รู้สึกไม่มีค่า มักทำตามความคาดหวังของผู้อื่นเพื่อให้ผู้อื่นยอมรับ

การมองภาพตนเองบิดเบือน : มองเห็นสัดส่วนร่างกายอ้วนไป ทั้งๆที่ไม่ได้อ้วน
มักปฏิเสธว่าไม่หิว ไม่ป่วย บอกว่าสบายดี
มักแยกแยะความหิวไม่ได้
ปัจจัยที่เกี่ยวกับครอบครัว : ถูกเลี้ยงดูแบบใกล้ชิดหรือปกป้องมากเกินไป
ปัจจัยทางสังคม : ค่านิยมยึดติดอยู่กับความผอมบาง ต้องการสวย
เชื่อว่าผู้หญิงผอม คือ แฟชั่น
คิดว่าคนอ้วนเป็นคนที่ดูแลตนเองไม่ดี หรือคิดว่าคุณค่าวัยรุ่น
ขึ้นอยู่กับรูปร่างหน้าตาที่น่ารักหรือหุ่นดี
ปัจจัยทางพัฒนาการ : การที่วัยรุ่นมีวิกฤติของชีวิต เช่น ความต้องการเป็นตัวของตัวเอง ค่านิยม สัมพันธภาพกับผู้อื่น บางครั้งอาจเกิดความขัดแย้งกับบิดามารดา โดยเฉพาะการมีสัมพันธภาพกับเพื่อนต่างเพศ
การดูแลและวิธีแก้ไข : เสริมให้วัยรุ่นมีความเชื่อมั่นในตนเอง เสริมพลังอำนาจในตนเองให้รู้สึกว่าสามารถควบคุมเหตุการณ์ต่างๆได้ เรียนรู้ที่จะเคารพตนเอง เชื่อว่าตนเองเป็นอิสระ ไม่ได้ขึ้นอยู่กับพ่อแม่ ครอบครัวหรือ สังคมเท่านั้นรับประทานอาหารที่มีประโยชน์และครบ 5 หมู่ ส่งเสริมทักษะในการใช้ชีวิตในสังคมร่วมกับผู้อื่น เสริมทัศนคติที่ดีในการเข้าใจรูปลักษณ์ของตนเอง

Bulimia nervosa
ความหมาย : บุคคลที่รับประทานอาหารมากผิดปกติเป็นช่วงๆ (Binge-eating) โดยควบคุมไม่ได้แล้วใช้วิธีที่ไม่เหมาะสมเพื่อไม่ให้น้ำหนักเพิ่ม เช่น ตั้งใจอดอาหาร ล้วงคอ อาเจียน ใช้ยาระบาย ยาขับปัสสาวะหรือออกกำลังกายอย่างหนักเพื่อลดน้ำหนัก สาเหตุ : พันธุกรรม(Genetic) ความรู้สึกมีคุณค่าในตนเองต่ำ (Low self esteem) มีบุคลิกภาพแบบหลีกเลี่ยง (Avoidant) และพึ่งพา (Dependence) ปัจจัยทางสังคม (เช่นเดียวกับ Anorexia Nervosa) ปัจจัยทางพัฒนาการ (เช่นเดียวกับ Anorexia Nervosa) การดูแลและวิธีแก้ไข : (เช่นเดียวกับ Anorexia Nervosa)